Friday, November 6, 2009

Chersas CDAC Authawng No.5


Editorial,
A dong kho bal lo mi thaizing,
tlaih khawh a si lomi caan
chungah khua a sa mi minung kan nunnak ,
hrial khawh a si lomi thihnak .
Minung kan nun caan hi a rak tawi tuk hringhran nain kan nun a tawi hi ruah awk ah kan rak ruah lo mi pakhat cu a rak si ve . A dong kho lo mi thaizing nih a kan fianhmi cu nikhat hnu nikhat thihnak lam lei ah kan kal ti hi a si ko. Thihnak cu aho hmanh nih hrial khawhmi a si lo caah nikhat khat cu aho poah thlanmual a liam ding lawng te kan si. Nunnak kan ti mi cu sullam ngei lo a si tiah mifim nih an rak ti awn mi, Sullam a ngei lo mi kan nunnak hi zeitin dah kan liam ter tawn ve. Vawlei ah hin ahmun mi zei hmanh a um lo. Kan nun caan tawi te chung ah hin dawtnak lawng leng ko seh.Mi cung ah tthatnak a tuah kho tu kan si lo hmanh ah chiatnak lei a tuah tu cu si hram hlah u sih.

Mifim bia
1.Lungrualnak nih a kan dirter, i tthencheunak nih a kan tlukter. ( John Dickinson )

2.Pakhat le pakhat i doh awk a si lo, lungkhat tein thil ttha lo tu kha doh awk a si. ( Thomas Carlyle )


3.Tlam a tlingmi lungrualnak nih zei thil poah a tuah khawh.

(Elienne Pivert de Senancour )


Zarhhnih chung Cheras CDAC nih dantatmi


3.11.2009 zan 10 hrawngah Thau khuami Biak Lian Thang le a nau Tha Bawi Lian cu bia an i elnak in i sik vauknak an chuahpi caah CDAC sinah report an tuah i an va chuah hnawh hna. A nau Tha Bawi Lian nih thlalang a thawngh caah a kut fak ngai in ai hliam pin ah a cal zong a tlek chih. A hma cu zoh sawh awk a tthat lo caah zan 12 ah Leisure mall clinic ah CDAC upa nih an kal pi.CDAC phung ning in dantatnak le chimhhrinnak an ngeih hna.Biak Lian Thawng hi a voihnihnak buaibainak a chuahpi cang mi a si cang caah a voithumnak a buaibai tthan sual a si ahcun a UN Card he a mah mipum he Imbi CDAC zung ah ap ding. An mah nih a herh ning in an tawl rel cang lai.


7.11.2009 zan 11:30 pum hrawng Zing-zee ah Thau khuami Za Hlei Thang le Mang Kung cu I sik vuaknak an chuah pi caah CDAC nih an va chuah hnawh hna. Zan ttim ah puaibai in an um ruangah CDAC phung ning tein dantatnak le chimhhrinnak an ngeih hna.


8.11.2009 zanlei 6:30 pm ah Thau khuami Dawt Cung Bik ( Van Dawt )le Kap Hmung cu kawl dawr pawng ah I sik vuaknak an chuahpi I CDAC sin ah report aum nain CDAC upa an va phak ahcun an rak um ti lo. Nain sang chung ah buaibai in an um caah CDAC phung ning in dantatnak le chimh hrinnak ngeih ding in timh tuahnak ngeih an si.


Ramthumnak lei ah
Pumpek in kum zei maw zat chung Cheras CDAC a kan dirhkamh tu Cheras CDAC chungtel Upa Hniar Hmun ( Cheras CCF khrihfa upa) le a chungkhar cu 11.112009 ni ah US lei ah a kan zuan tak cang.An lam thluan ah Pathian nih tluang tein umpi hram ko hna seh.


CHERAS sangchung um mipi sin ah tlawmhalnak
A ra lai mi December thla chung ah tuah timhmi CDAC pumpalulh chuihnak cu hlunghlai ngai in Imbi ah tuah ding in hruaitu upa hna nih timh tuahnak an ngei.Nihnih chung a si lai caah kan mah cheras sang chung in ai tel kho ding kal umnak le a herhmi dangdang ah Fund zei maw zat a herh.Mah Fund kawlnak ding ahcun Upa khua an khang i an i harh ngai.Nain mipi pei an um ko cu tiah biachahnak an ngei.An biachanhnak cu Cheras sang chungum laimi a si mi poah nih chungkhar chungkhat ah RM 10 cio in siseh tiin biakhiahnak an ngei. Nan in cio ah an rak in len tik hna ah tlamtling tein nan rak pek hna lai zangfah kan in nawl hna.
CDAC rianttuannak cu Malaysia ram chung hmun kip ah a buu in buu 29 hrawng kan si. Chin miphun kan tling dih lai mah I hawikomhnak ahhin.Teams (29) cu nikhat ah a si khawh lai lo caah nihnih chung tuah dingin timh tuah nak a um. Mipi thazaang chuah cio hna usih..

Lunglomhnak
Aibur khuami Pu Than Khar nih Chersas CDAC I hruainak ah RM 50 a kan hlut I a cung ah lomhnak tampi kan ngei. A dang dang zong nih CDAC rianttuannak hi nan dirkamh cio nak lai kan in sawm hna.

CDAC Cu pawngkam miphun dang zong nih dirpi mi buu a si
CDAC rianttuanak cu Chin miphun kan caah a herh hrim ko tiah UNHCR nih an ruah caah , Chin miphun umnak kipah UN nih mah buu dirh ding in a luan cia kum hnih hrawng ah forhfial a si. Pawngkam miphun dang hmai ah mit kem in kan umnak hnga lo le him tein le, zalong deuh kan um khawhnak hnga dirh mi buu a si.Mah le umnak sang cio ah phung le phai i suai cio a si i, kan riantuannak cio hi UN nih a kan dir pi cio.
Sang chung um malay upa hna le Rela hna he zong ton bia ruahnak kan ngei tawn i kan phung le kan phai zong kan rel ter tawn hna. An mah ram mi zong nih kan rianttuan nak hi an kan dir pi ve.


Dantatnak ah phaisa RM 50 a liam mi le a liam rih lo mi
Dantatnak lei ah UN nih cun minung pakhat ah fung 10 tluk lo ding in an kan forh fial. A tam bik fung 10 tuk a si , mah bin ahcun phaisa zong in dantat an si tthiamtthiam.
A tanglei ah phaisa lei in dantatmi a pe mi le pe lo mi
Tlangpi khuami Uk Cang (RM 50 a liam cang )
A pe rih lo mi
Thau khuami Van Nun Tha
Sopum khuami Tein Aung Myint
Lungding khuami Van Lin Thang

CHIN NATIONAL ARMY (Vice chief of staff) Colonel Solomon biahalmi lehnak

Biahalnak : Na chuahkeh khua le na innchungkhar na kan chim kho hnga maw?

Solomon - Ka pa cu Captian Mang Hei(Tleicia) a si, Ka nu cu Ngun Fom a si, Hriphi chuak kan si. Hakha ah kan um. Unau pa(6) chuak nu(3) le pa (3) chuak kan si. Atu hi fapa Tluang Za Thang le fanu Nomi Lai Par Dawh tiin fa(2) ka neih hna. Kan nu min cu Mih Cho (Mara phun) a si.

Biahalnak : CNF/A hi zeitik kum in dah na rak luh i,zei lungput he dah na rak luh?

Solomon - CNF/A hi 1988 kum in ka rak lut, ralkap uknak duh lo ruangah doh ding in ka rak lut i, kan miphun mah tein uknak hmuh kawh ding tiin dohthlennak tuah dingin ka rak lutmi a si.

Biahalnak : CNF/A ai dannak? Nang zeilei kam dah na tlaihmi rian a si?

Solomon - CNF (Chin National Fornt) cu party a si i CNA(Chin National Army) ralkap a si. CNF nih a ngaihmi policy kha CNA nih hin tlinh dingin a ttuan piak tu a si. CNA cu ralkap lei training kai a hau. CNF cu ralkap lei training kai hau loin ka miphun le ka ram caah ka thiamnak le ka ngeihchiah le ka thazaang dihlak in ka ttuan lai a ti mi poh nih cun party lut nak form phih in luh/ttuan khawh a si.CNF in CEC(Center Executive Committee) pa (9) lak ah member (1) ka si i CNA ah Colonel rank in ka um i VCS (Vice chief of staff) ka tlaih lio a si.

Biahalnak : CNA na rak luh nak in nihin tiang i na phlih khawh lo mi harnak le na phlih khawh lo mi nuamhnak?
Solomon - Harnak cu a tampi ko nain ka philh khawh lo mi pa(2) tein ka rak chim lai.

1. 1991kum ah Nagah ram ah kan hawi le he ni(45) chung rawl loin kan um kha cu philh awkah a har bak ko ka ti, kan ngaknu zong kan nu/pa kan hawikom, kan thliri a zeihmanh khi kan ruat kho lo, kan mitthlam ah buh longte kan ruah i kan zaanmang hna ah buh longte kan hmu.

(2) nak ah 2004-5 chung camp victory India le kawl pawl joint operation an kan kah ah a si. Camp victory hi kan khua bantuk tein kan ruah mi a si, biak inn le lentecelh nak phuntling le sattil arva, hangthei hangbo phuntling he kan khuasak nak a si. Camp chung in nufa ngakchia rual le zuat mi saram pawl kan camp chung in an kan chuah tak lio kha cu lung a fak i mitthlil he kan i then hna kha cu mitthlam ah a chaung peng i phlih har ka ti.Cun nuamhnak lawmhnak lei ti ah hin cun 1999 Chin (lai) mi kuam ah 1000hrawng a taang i US ram kulhchung ah an luh khawh le 2001-2 kum hrawng i Malay ah Thantlang in nu Sui Tlem, Hakha in nu Dawt Thluai hna thawk in Malay ah refugee an hmuh khawh hi a si. Aruang cu hi lio caan ah khan Malaysia hna i refugee sawkter cu thih nak lam kal fial tluk ah ruah a si. An duh lo an rak ttih tuk.Kha lio refugee caah a tuan mi Pu Khen Sang le a dang tuanpi hawi hna sinah lawmhnak tampi ka nei fawn.


Biahalnak : CNF/A hi mi cheuhkhat nih Hakha/ Thantlang le Matu lawng pei an si cu tiah an ti mi kan theihpah tawn,nang zeitin na ruah?

Solomon - CNF/A hi Hakha, Thantlang le Matu long kan si hrimhrim lo ti hi rak kan theih piak ulaw ka duh, atu ah cun Hakha, Thantlang le Matu lei tu hi a tlawm lei ah kan cang, Chin ai timi groups ah cun CNF/A ah hin Chin miphun cu kan tling bik ko lai . Cun nan rak thei awk ka duh mi cu CNF/A rian hi zaanghlei cawi rian a si tik ah i fial le I hnek khawh mi rian a si lo, ai pumpe kho mi nih tuan a si ko. Rian har bak cu a si ko.

Biahalnak : Malaysia na phanh ka i Malay laimi na kan hmuh ning? Cun CDAC hi zeitin dah nan rak dirh ning?

Solomon - Malaysia ka phak ka ah Malaysia i um mi Chin(lai)mi cung ah cun kaa lawm ngai, kha tluk harsat nak le tleihkhih thinphan launak lak ah rian an tuan i an peng/tlang an khua an sang Malaysia um mi Bu chung ah khan an i bawm chang hna pinah kan ramchung khrifa bu peng le tlang nu le pa hna sinah a si khawh tawk in an kan bawmh an kan zoh khenh hna nak cung ah kaa lawm i ka upat fawn hna. Amahbelte miruaramlo zeimawzat a um mi nih khin kan Chin miphun (lai) mi pawl ningzah mualpho in an kan chiah mi hi cu a poi ka ti tak. kanmah le kanmah khuakhat le khuakhat kan ni sik kan ni vuak kha cu kan ning a zak tuk. Kanmah le kanmah ah cun kan ral a tha tuk i miphun dang he cun kan ral a chiat tuk ka hmuh tik ah ka lung nuam lo ngai. Chin(lai) miphun nih kan ral hi kan theih lo i kan i fiang hauha lo mi ka hmuh tik ah ka ngeih zong a chia ngai. Cun CDAC hi kan mah nih kan dirh mi a si lo, an mah Malaysia um mi kan Chin miphun Pastor, khrifa upa, peng/tlang upa, mino upa, NGO upa vialte nih an mah hnatlak tein dirh mi a si, kan nih cu a bawmtu kan si.An ni hruai nak le an riantuan khawh nak cungah lawmh nak tampi ka nei i an hnu in bawmh ding in kan ni ready peng. An riantuan mi hi i pek nak rian a si i upat awktlak ngai a si. Chin miphun khuazaa um mi poh nih i cawn awktlak a si tiah ka hmuh.

Biahalnak :Tulio ramchung ah rian an tuan mipi he ti kan theih pah, zei bantuk rian dah mipi he an tuan tti mi? Kan hlawh a tling pah tiah nan i ruat maw?

Solomon - A si. Tulio ramchung ah Malaysia i CDAC bantuk khan khua peng/tlang mipi that nak caah tiin mino pawl rian an tuan hna, an tuan nak zong duh a nung ngai i an hnu lei in bawmh ding zong ready in kan si peng. Mino pawl an riantuan nak hi kan Chin ramchung pengkip tlangkip ah a si cang i an hlawh a tling ngai tiah kan ruah i kan lawmhpi tuk hna. Ramleng um mi Chin miphun vialte nih nanmah le peng/tlang mino Bu riantuan nak cio ah rak bawm hna u ti hi cah kan duh fawn hna.

Biahalnak : 2010 election Kawl cozah nih tuah an i timhmi cungah na hmuh ning?Nan mah ralkap lei nih teh ramchung cawlcangh nan i tim maw?

Solomon - 2010 election kawl cozah nih an ni timh mi hi cu a tu ning tein an mah duh ning in an kalpi ah cun kanmah zong vawlei pumpi zong nih kan pawmpi hna lai lo ti cu a fiang ko. Atu tiang ah hin zei election dun le dan zong a chuah rih lo caah hin chimawk zong a har ngai ko. Annih hi cu an chim ning in a tuah bal lo mi an si caah zumh an um kho hrim lo. Kan duh mi chuah khawh nak ding ah mipi he rian kan tuan tti peng ko i kan tuah mi a details cu chim ding ah a si kho deuh rih lo.


Biahalnak : Malaysia mipi sin ah bia sia herh cah na duh mi tlawmpal…

Solomon - Malaysia um Chin (lai) mi nih kei cu ka kal lai i a tang mi tham hi cu a duh poh in um seh, rawk seh timi sal lungput nei loin zeithlil tha dah ka tuah/chiah tak lai timi lungput nei hna usih ti ka duh. Isreal bantuk in ram le miphun dawt, phunttanh, mahbiak nak ttanh, holh(caa) le phunglam pakhat hmah thlau loin um, cun phak nak poh ah miphun dang kha tthat nak lei in an tei fawn hna bantuk in i chim awktlak Chin miphun kan si ve ko ti hi i theipeng hna usih tiah cah kan duh hna.

CDAC (cheras): Na rian tampi lak ah kan biahalnak na kan leh i kan i lawm.

Solomon - Hi bantuk ka ruah ning le ka hmuh ning chim nak caan tha le caan rem nan ka pek caah kaa lawm tuk ve.